Θυρεός Κοινότητας

Aνιχνευτής

Ογδονταεπτά χρόνια πέρασαν από την ημέρα που ο αξέχαστος ιδρυτής του Ελληνικού Προσκοπισμού, ο Αθανάσιος Λευκαδίτης, εισήγαγε το προσκοπικό σύστημα στην Ελλάδα, με την κατάρτιση της πρώτης προσκοπικής Ομάδας. Χωρίς την πρωτοβουλία του Αθ. Λευκαδίτη, η ίδρυση του Προσκοπισμού θα είχε ασφαλώς πραγματοποιηθεί πολύ αργότερα στην χώρα μας. Η μαθητική νεολαία τότε, είχε λίγη ελευθερία κίνησης και ανάπτυξης πρωτοβουλιών εκτός των ορίων της πατρικής στέγης και του σχολείου και η έξοδος προς το ύπαιθρο και οι ασκήσεις του πνεύματος και του σώματος, πλην των μαθητικών, ήταν ακόμη κτήμα των λίγων.

Είναι φανερό ότι χρειαζόταν πολύ θάρρος και πολλή θέληση για να επιβληθεί ένα τόσο νεωτεριστικό σύστημα, όπως το προσκοπικό, στην κοινωνία εκείνης της εποχής.

Ο Αθανάσιος Λευκαδίτης γνώρισε την ύπαρξη του Προσκοπισμού στο Λονδίνο κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του1908. Ο ιδρυτής του, στρατηγός Μπέϊντεν Παόυελ, είχε συλλάβει την ιδέα του Προσκοπισμού κατά τον Αγγλομποερικό πόλεμο της Νότιας Αφρικής (1899-1901). Λόγω έλλειψης επαρκούς αριθμού αντρών για την άμυνα της πόλης Mafeking, οργάνωσε σώμα από χίλια περίπου παιδιά, στα οποία ανέθεσε τις βοηθητικές υπηρεσίες των μαχόμενων. Από το πείραμα εκείνο ξεκίνησε η ιδέα της οργάνωσης των παιδιών και εφήβων κατά ένα παιδαγωγικό σύστημα τελείως διαφορετικό και ανεξάρτητο από την στρατιωτική εκπαίδευση του πολίτη και με στόχο την συμπλήρωση της σωματικής και ηθικής αγωγής την οποία παρείχε, ανεπαρκώς συνολικά, το σχολείο.

Ο Αθ. Λευκαδίτης, σε άλλη του επίσκεψη στο Λονδίνο, το καλοκαίρι του 1910, μελέτησε βαθύτερα το προσκοπικό σύστημα με σκοπό να το εισάγει και στη χώρα μας. Στην Αθήνα, η κ. Χαρίκλεια Γ. Μπαλτατζή τον βοήθησε, μεταφράζοντας από τα αγγλικά, άρθρα γύρω από την εφαρμογή του Προσκοπισμού στην Αγγλία και ενθαρρύνοντας τους πρώτους 'Eλληνες οπαδούς του.

Καθηγητής της γυμναστικής στο Λύκειο Μακρή, ο Αθ. Λευκαδίτης είχε επιλέξει ομάδα φίλαθλων και φιλεκδρομέων μαθητών, με τους οποίους πήγαινε εκδρομές τις Κυριακές στα βουνά της Αττικής και τους εξηγούσε τα μέσα εφαρμογής του προσκοπικού συστήματος. Η ομάδα αυτή με τον ιδρυτή της, αποτέλεσε τον πυρήνα του Ελληνικού Προσκοπισμού.

Μια από τις πρώτες Ενωμοτίες, το 1911

Τον Οκτώβριο του 1910 συστάθηκε η πρώτη Ενωμοτία Ελλήνων Προσκόπων, από τους Εμμανουήλ Γ. Μπαλτατζή, Μ.Π. Μελά, Βασίλειο Ανδρουλή, Νικόλαο Τομπάζη, Ιωάννη και Αλέξαντρο Κουντουμά, Γ. Ζαλοκώστα, Ι. Ζάννο, Α. Βορρέ και Σπ. Δελαπόρτα. Για πρώτη φορά η στολή του Προσκόπου έκανε την εμφάνισή της στην Ελλάδα. Συμπαραστάτες της πρώτης αυτής εκδήλωσης ήταν οι Μ. Μαλαμίδης, Π. Πετροκόκκινος και Γ. Σπετσερόπουλος.

Η κίνηση άρχισε να κινεί το ζωηρό ενδιαφέρον της κοινωνίας. Στις αρχές του 1911 προσήλθαν στο Προσκοπισμό και οι Κ.Μ. Μελάς, Γ. Πάνας και Ν. Πασπάτης, αξιωματικοί του «βασιλικού Ναυτικού» και ο Φίλιππος Χρυσοβελόνης, τραπεζίτης, οι οποίοι πλαισίωσαν την κίνηση, απάρτισαν την πρώτη Διευθύνουσα Επιτροπή και αργότερα αποτέλεσαν στελέχη και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ομίλου Ελλήνων Προσκόπων, όπως λεγόταν τότε. Μαθητές και άλλων σχολείων άρχισαν να γράφονται στα μητρώα των Προσκόπων. Το Μάρτιο του 1912 οι 'Eλληνες Πρόσκοποι ανέρχονταν σε 128.

Η πρώτη επίσημη εμφάνιση των Προσκόπων έγινε κατά τη (στρατιωτική τότε) παρέλαση της εθνικής γιορτής της 25ης Μαρτίου 1912. Οι Πρόσκοποι παρέλασαν μπροστά απ'την εξέδρα των επισήμων στην επί της Λεωφόρου 'Oλγας είσοδο του Ζαππείου, μπροστά από τον «βασιλιά Γεώργιο τον Α'», την «βασιλική οικογένεια», το Υπουργικό Συμβούλιο υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τις άλλες αρχές. Οι εντυπώσεις το πλήθους και οι κρίσεις του τύπου μετά από την πρώτη εκείνη εμφάνιση, ήταν ενθουσιώδεις.

Παρέλαση 25ης Μαρτίου 1912.
Η πρώτη επίσημη εμφάνιση των Ελλήνων Προσκόπων

Ο Ελληνικός Προσκοπισμός άρχισε να επιβάλλεται σαν ιδέα στην συνείδηση της Κοινωνίας και του Κράτους. Την 9η Ιουνίου 1912 δημοσιεύεται το από της 20 Μαϊου «βασιλικό Διάταγμα» με το οποίο εγκρινόταν το καταστατικό του Ομίλου «Σώμα Ελλήνων Προσκόπων», κύριος σκοπός του οποίου ήταν η ηθική και η σωματική ανάπτυξη των απανταχού Ελληνόπουλων μέσα και έξω από την Ελλάδα, ώστε να καταστούν καλοί και αγαθοί πολίτες και στρατιώτες. Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο αποτελούταν από 12 μέλη με πρόεδρο τον Μ. Νεγρεπόντη και Γενικό Γραμματέα τον Κ. Μελά.