Ημερολόγιο

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί την παρουσίαση της 1ης Ομάδας Ναυτοπροσκόπων Ανιχνευτών Πάτρας σχετικά με τις εξερευνήσεις της στη Νέδα καθώς και προτάσεις για τη σωστή ανάδειξη του χώρου.Παρουσιάστηκε το Πάσχα του 2000 στην 13η Ανιχνευτική Πολιτιστική Ενημέρωση,μια εκδήλωση της Εφορείας Περιοχής Πελοποννήσου όπου Ανιχνευτές από όλη την Πελοπόννησο παρουσιάζουν στο κοινό τα θέματα των ερευνών τους.

Γεμάτοι περιέργεια μα προετοιμασμένοι για τα πάντα, ξεκινάμε για την συνάντηση μας με την Νέδα για την οποία τόσα έχουμε ακούσει. Με ορμητήριο μας το χωριό Πλατάνια, ίσως το ευκολότερο σημείο πρόσβασης στο ποτάμι, αρχίζουμε να κατηφορίζουμε. Στριμωγμένοι πάνω στο αγροτικό του κυρ-Κώστα, δεν βλέπαμε την ώρα και την στιγμή να γνωρίσουμε από κοντά την αρχαία νύμφη. Που να ξέραμε τι μας περιμένει…!

Φτάνοντας στο σημείο όπου άρχιζε η πεζοπορία μας είχαμε ήδη εντυπωσιαστεί. Δεν έμενε παρά να αρχίσουμε να διασχίζουμε το μονοπάτι που θα μας οδηγούσε στον τελικό μας στόχο· και αυτό κάναμε. Ακολουθώντας την πορεία του ποταμού θαυμάσαμε τους πολλούς και διαφορετικούς καταρράκτες που είναι για τη Νέδα τα φυσικά στολίδια της γοητείας της.'Eχουν δημιουργηθεί από την διάβρωση του εδάφους και τη διακοσμούν με απλοχεριά από τη πηγή της μέχρι τις εκβολές της. Καταρράκτες μεγάλοι, μικροί, απότομοι και θορυβώδεις, ήπιοι και γαλήνιοι, με πολύ ή λίγο νερό, ανάλογα με την εποχή, μας μάγεψαν στην κυριολεξία.

Εκτός όμως από τους καταρράκτες, οι διαβρωτικές επεμβάσεις του νερού στο έδαφος έχουν σχηματίσει μια τεράστια κοιλότητα που ονομάζεται στόμιο και οδηγεί τον εκστασιασμένο οδοιπόρο της Νέδα στις μυστικές ομορφιές της. Γιατί το στόμιο περνάει μέσα από το βουνό τρυπώντας αριστοτεχνικά τον ακατέργαστο όγκο του και σχηματίζοντας ταυτόχρονα σπήλαια σπάνιας αρχιτεκτονικής δομής. Διασχίσαμε κολυμπώντας αυτόν το σκοτεινό και υγρό λαβύρινθο, μήκους περίπου 62 μ.και αφουγκραστήκαμε τους μυστηριακούς ήχους του. 'Οταν μετά την σκοτεινή περιπλάνηση μας ξαναβγήκαμε στο φως της ημέρας γρήγορα καταλάβαμε πώς το στόμιο ή το σπίτι του 'Αδη, όπως αναφέρει η Ελληνική μυθολογία, μας είχε κατακτήσει. 

Αφήνοντας πίσω το στόμιο, συνεχίσαμε απτόητοι να περπατάμε παράλληλα με το ποτάμι. Για καλή μας τύχη, εκτός από το γεγονός ότι είχαμε την ευκαιρία να βρεθούμε αντικριστά με ένα σμήνος φιλικών νυχτερίδων μέσα στο στόμιο, απολαύσαμε την αγωνιώδη προσπάθεια ενός βατράχου να περάσει μέσα από τα ορμητικά νερά της Νέδα. Ακόμα, ξαφνιαστήκαμε όταν είδαμε μια ενυδρίδα να πλατσουρίζει ανάμεσα σε μια από τις πολλές μικρές λιμνούλες που σχηματίζονται παραπλεύρως του ποταμού. Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να απαθανατίσουμε τη σπάνια αυτή στιγμή μιας και η βίδρα γρήγορα μας κατάλαβε και χάθηκε στο νερό. Φοβηθήκαμε όταν ένας κάβουρας κινήθηκε απειλητικά προς το μέρος μας και νιώσαμε οκνηροί όταν είδαμε έναν λαγό να τρέχει σαν δαιμονισμένος. Τέλος, θορυβηθήκαμε όταν διαπιστώσαμε ότι όλο το μονοπάτι που ακολουθούσαμε ήταν ξεχορταριάσμενο όχι από ανθρώπινο χέρι, μα από την προσπάθεια κάποιου αγριογούρουνου να βρει τροφή. Βέβαια, σύμφωνα με τις ομολογίες μερικών κατοίκων από γύρω χωριά, στην πανίδα της Νέδα περιλαμβάνονται και καρακάξες, αλεπούδες, γλυκόψαρα και γεράκια. 

Βέβαια, θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε στο φυτικό κόσμο που συναντήσαμε καθ'οδόν στη συναρπαστική μας πορεία. Δεν ήταν λίγες οι φορές που σκοντάψαμε σε μικρές ή μεγάλες ρίζες δέντρων σφηνωμένες σε περίεργα σημεία, ούτε μας άφησαν ασυγκίνητους κάποια αγριολούλουδα που αρκετές φορές πατήσαμε άθελα μας. Κυριολεκτικά σαν ομάδες αχώριστες μεταξύ τους, πανέμορφα μανιτάρια μας τράβηξαν την προσοχή όπως και κάτι υδρόβια βρύα που δύσκολα διακρίναμε αφού μας χώριζε το νερό. 

Μια από τις πολλές ομορφιές της Νέδα είναι το γραφικό εκκλησάκι της Παναγίας, που δεσπόζει πάνω από το στόμιο διεγείροντας το θρησκευτικό συναίσθημα του επισκέπτη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εικόνα της Παναγίας βρισκόταν αρχικά μέσα στην εκκλησία του νεκροταφείου. Κάποιο βράδυ διανυκτέρευσε εκεί ένα ζευγάρι περαστικών, το οποίο όμως δεν σεβάστηκε τον ιερό χώρο. Τότε, κατά θαυματουργικό τρόπο, η εικόνα της Παναγίας εξαφανίστηκε από την εκκλησία. 'Ενας χωρικός τη βρήκε μετά από μέρες, λίγο πιο πάνω απ'το εκκλησάκι της Νέδα, το οποίο έχτισε ο ίδιος προς τιμήν της Παναγίας. 

Εξάλλου, στην ευρύτερη περιοχή της Νέδα, βόρεια του χωριού Πλατάνια, βρίσκεται ο πύργος του μπάρμπα-Αλέκου. Είναι ένα παραδοσιακό κτίσμα που χρησιμεύει σαν παρατηρητήριο. Από εκεί μπορείς να θαυμάσεις από πολύ ψηλά την Νέδα που περνάει μέσα από το βουνό και χάνεται στο πίσω μέρος του συνεχίζοντας την πορεία της προς την θάλασσα. Πιστεύοντας όμως ότι μια εικόνα αξίζει πάντα 1000 λέξεις θα σας αφήσουμε λίγο μόνους σας παρέα με την Νέδα!

'Εχοντας κατά μεγάλο ποσοστό συγκεντρώσει τις πληροφορίες που θέλαμε, παίρνουμε σιγά-σιγά τον δρόμο της επιστροφής. Τελικά η Νέδα κατάφερε να μας συνεπάρει. Αποχαιρετώντας την, όλοι συμφωνήσαμε να την ξανα-επισκεφτούμε κάποτε. Επιβιβαστήκαμε στο αγροτικό και την αφήσαμε στην ησυχία της, όπως είναι χρόνια τώρα……

Αναφερόμενοι όμως στη Νέδα δεν πρέπει δυστυχώς να αρκεστούμε στις ομορφιές της. Πρέπει να περιγράψουμε και τα προβλήματα που εντοπίσαμε κατά την επίσκεψη μας στην περιοχή και που, βέβαια, έχουν σχέση με τη βάρβαρη και ασύνετη επέμβαση του ανθρώπου στο οικοσύστημα.

'Ενα απ' αυτά είναι τα σκουπίδια. Η παρουσία τους, εκτός από την αντιαισθητική τους θέα, είναι ουσιαστικά επιβλαβής για κάθε ζώντα οργανισμό. Το πρόβλημα αυτό θα επιφέρει μόλυνση στην ευρύτερη περιοχή σίγουρα θα εκδιώξει την υπάρχουσα πανίδα που προαναφέρθηκε.

Εξίσου σημαντικό όμως είναι και το πρόβλημα που μας ανέφεραν οι κάτοικοι των χωριών που επισκεφτήκαμε, σχετικά με τα μπάζα που πεταχτήκαν στο ποτάμι πριν από 4 χρόνια κατά τις εργασίες διάνοιξης του δρόμου ΄΄Ολυμπία-Τρυφιλλία΄΄. Οι διαμαρτυρίες μιας οικολογικής ομάδας στάθηκαν αφορμή να σταματήσει η ρίψη τους, τα μπάζα όμως που είχαν ήδη πεταχτεί στην κοίτη της όμορφης Νέδας, δεν απομακρύνθηκαν μέχρι σήμερα.

Η Νέδα είναι σίγουρα ένα ποτάμι που χρειάζεται μεγαλύτερη προστασία και αξιοποίηση ώστε να γίνει γνωστή στον κόσμο και να αναδειχτεί η ομορφιά της ευρύτερης περιοχής της. Σήμερα οι επισκέπτες της είναι ελάχιστοι μύστες της ωραίας και άγριας φύσης.

Προκειμένου λοιπόν να προτείνουμε τρόπους τουριστικής αξιοποίησης του χώρου με παρεμβάσεις μελετημένες και σωστές, αρκετά ήπιες έτσι ώστε να μην θιγεί στο ελάχιστο το οικοσύστημα της περιοχής, συζητήσαμε με κατοίκους που είχαν γνώση και άποψη για το συγκεκριμένο θέμα.

Λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη μας τις θέσεις τους προτείνουμε τα εξής: Για να μπορούν οι επισκέπτες να χαίρονται τη φύση και την ομορφιά του ποταμού να κατασκευαστούν, καθ'όλο το μήκος της κοίτης και παράλληλα με αυτήν πέτρινα μονοπάτια, γνωστά ως καλντερίμια. Κατά διαστήματα να γίνουν ξύλινοι πάγκοι για την ξεκούραση του επισκέπτη και την απόλαυση του τοπίου.

'Ενας άλλος τρόπος αξιοποίησης της Νέδας είναι συντήρηση και αναπαλαίωση των μύλων της περιοχής. 'Ετσι θα μπορούσαν βέβαια να λειτουργήσουν και σαν πανδοχεία αλλά και σαν κατασκηνωτικά καταλύματα μαζί με τον γύρω από αυτούς χώρο που προσφέρεται για κατασκήνωση.

Επίσης πρέπει να συντηρηθεί κατάλληλα η μικρή γέφυρα που βρίσκεται πάνω από το στόμιο ώστε και η γραφική της παρουσία να διατηρηθεί αλλά και η χρήση της να διευκολύνει την διέλευση του επισκέπτη. 

Ακόμη προτείνουμε την δημιουργία χώρου στάθμευσης ώστε να μπορούν οι επισκέπτες να αφήνουν τα αυτοκίνητα τους χωρίς βέβαια να δημιουργηθεί πρόβλημα στη φυσική δομή της περιοχής.

Εξάλλου επειδή, όπως ισχυρίζονται οι κάτοικοι της περιοχής, το ποτάμι σε μερικά σήμεια δεν είναι καθόλου επικίνδυνο προτείνουμε να δοθεί άδεια για την λειτουργία επιχείρησης που θα προάγει την ανάπτυξη των ποταμικών σπορ όπως το καγιάκ και το ράφτινγκ.

Είναι σίγουρα προτιμότερο να μπαίνουμε στο ποτάμι από το να καθόμαστε και να το κοιτάμε…!

Βασική μας πρόταση εξάλλου είναι να γίνει ένα ντοκιμαντέρ το οποίο θα γνωστοποιεί τον παράδεισο της Νέδας. Τέλος, προτείνουμε η περιοχή της Νέδας να ενωθεί με το γνωστό διεθνές ορειβατικό μονοπάτι Ε4. 

Επιχειρώντας να κάνουμε εμείς την αρχή μιας σειράς διαδικασιών για την αξιοποίηση της Νέδα προβήκαμε σε κάποιες ενέργειες. 'Ετσι, καταθέσαμε τις προτάσεις μας στους αρμόδιους φορείς δίνοντας τους κάποιες ιδέες και πληροφορώντας τους ότι είμαστε στην διάθεση τους για την παροχή κάθε είδους βοήθειας, θα συμβάλλουμε στην προβολή της Νέδα μέσω του internet και τέλος διοργανώσαμε ήδη προσκοπικές δράσεις οι οποίες θα βοηθήσουν την περιοχή να γίνει ευρέως γνωστή.

Στο λυκόφως της ελπίζουμε κατατοπιστικής παρουσίασης μας θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε:

  • Τον δήμαρχο Αυλώνα κ. Γαλάνη για την πολύτιμη βοήθεια του

  • Τον πρόεδρο του χωριού Πλατάνια κ. Μαντζούνη γιατί ήταν χωρίς υπερβολή το δεξί μας χέρι

  • Τον δημιουργό και δωρητή του πύργου του μπάρμπα-Αλέκου κ. Αρνόκουρο για την προθυμία του σε οτιδήποτε του ζητήσαμε να μας δώσει

  • Τον έφορο προσκόπων περιοχής Πελοποννήσου και γνωστό σε όλους μας κ. Στιβανάκη για την συνεχή συμπαράσταση του

  • Τον αρχηγό μας Χρήστο και την υπαρχηγό μας Βάσω που στάθηκαν δίπλα μας ακούραστοι συνοδοιπόροι και οδηγητές σε αυτή μας την πρωτοβουλία

Και τέλος, πέρα και πάνω απ'όλους αισθανόμαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε τον Θεό γιατί συμπεριέλαβε στη δημιουργία του την όμορφη Νέδα και γιατί μας όπλισε με κουράγιο ώστε να φέρουμε σε πέρας την εργασία που σας παρουσιάσαμε. 

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ

1η Ομάδα Ναυτοπροσκόπων Τοπικής Εφορείας Πατρών
Ομάδα Εργασίας: Μπακαφούκας Δημήτριος, Κατερίνη Βίρνα, Καραθανασοπούλου Μαρία, Μουτούσης Ανδρέας